DAWNE PRZYSTANIE RYBACKIE
Te skromne a można je nazwać że są ryciny prymitywne. Pokazują przystanie rybackie pierwszą połowę XX-wieku.
Na rycinie – oprócz pokazanych łodzi rybackich. Pokazana jest jakaś drewniana konstrukcja – jest to namiernik. Słowo namiernik może nic nam nie mówi? Namiernik służył naszym rybakom jako urządzenie nawigacyjne które wskazywało przystań rybacką..
Takimi namiernikami było w tamtych czasach wiele – a może powie bardzo dużo bo i tychże przystań rybackich było wiele. A może te ryciny pokazują czas gdy nie było portu Gdynia?
Pokazane ryciny pokazują łodzie rybackie a i sprzęt do połowu. Można by zapytać? Kiedy i gdzie można takie rybackie przystanie spotkać? Pewnie już nigdzie. No pewnie są u starych rybaków Kaszubów stare zdjęcia. Zdjęcia z ich młodych lat kiedy to wychodzili w morze na swoich łodziach.
Te łodzie rybackie były budowane przez wspaniałych szkutników. Tak szkutników – Kaszubów. Można i wspomnieć ze budowali nie tylko te wspaniałe łodzie rybackie a również budowali kilka wieków temu wspaniałe żaglowce – gdzieś tam w Pucku i innych przybrzeżnych miejscowościach. Ale my sobie opowiadamy o łodziach rybackich. Na rycinach widzimy że są to łodzie wiosłowo żaglowe. A wiec? Ci wspaniali ludzie ci którzy pływali na tych łodziach byli wspaniałymi rybakami nie tylko?
A może dodam że ci wspaniali Kaszubi to również wspaniali szkutnicy, żeglarze. A gdy powiem że również byli wspaniałymi kaletnikami tak. Potrafili Szyc wspaniałe obuwie dla rybaków. A przecież taki rybak bywało i tak ze stał we wodzie i pracował. A wracając do „sztuki” szkutnika bo tak mogę powiedzieć to bywało ze szkutnik budował kuter, łódź gdzieś tam na podwórku. Jeszcze po drugiej wojnie można było spotkać – i to tuż przy głównej ulicy w Gdyni budowanie kutra rybackiego. Sztuka szkutnicza przechodziła – chciałoby się powiedzieć z ojca na syna. Tak samo było z rybakami.
RYCINY – NA KTÓRYCH POKAZUJE ZAPOMNIANE PIĘKNO WIEKU
CHCIAŁBYM POKAZAĆ PIĘKNO NOCY GDZIEŚ TAM. TAM GDZIEŚ NA ŁOWISKU. ROZUMIEM ZE NIE POTRAFIĘ POKAZAĆ PIĘKNO NOCY GDY JA BYŁEM MŁODYM MOGŁEM PODZIWIAĆ NOC NA MORZU.
NA RYCINIE WIDZIMY STOJĄCE ŁODZIE RYBACKIE,
GDZIEŚ PEWNIE PRZY BRZEGU
ALBO NA KOTWICY. CZY JEST TO PIĘKNO NOCY? NIE WIEM..
NO JAK TY STARY CZŁOWIEKU – PRZED CHWILĄ –
MÓWIŁEŚ ŻE PIĘKNO A TERAZ ZAPRZECZASZ? NIE. ALE WIDZĘ SPRZEDAWANE POCZTÓWKI Z NAPISEM ŻE JEST TO PAMIĄTKA Z NAD MORZA? TO NIE ROZUMIEM DLACZEGO POKAZANE JEST MOŻE TYLKO W DZIEŃ A JESZCZE MORZE TAK SPOKOJNE ZE MAM WRAŻENIE ZE POKAZANE MORZE NIE ŻYJE, SZKODA ZE NIE WIDZIMY INNE JEGO OBLICZA?
MORZE – PALETA KOLORÓW JEST TAK WIELKA I TAK ZMIENNA, TYLKO ŻAŁUJE ZE WSPANIALI ARTYŚCI KTÓRZY POKAZUJĄ NA SWOICH OBRAZACH TAK MAŁO POKAZUJĄ TYCH WSPANIAŁYCH LUDZI MORZA – RYBAKÓW I ICH STATKI. MÓWIĄC STATKI RYBACKIE MAM NA MYŚLI LODZIE, KUTRY RYBACKIE I A SZKODA – FLOTĘ JUŻ NIEISTNIEJĄCE. TRAWLERÓW RYBACKICH. RYBAK DZISIAJ TO ZAPOMNIANI LUDZIE.
PEWNIE SIĘ STARZEJE? ZNOWU MORZE I RYBACY, – ALE GDY SPOJRZYMY NA RYCINY, PEWNIE ZOSTANĄ ZAUWAŻONE ZMIANY. RYCINY TE SA JAKIEŚ PRYMITYWNE A I JAKIEŚ POKAZANE W BRUDNYCH KOLORACH. TAK ONE SĄ SMUTNE I PRYMITYWNE. BO I ZYCIE I PRACA TYCH RYBAKÓW BYŁA CIĘŻKA A I SMUTNA. BO I ZYCIE TYCH LUDZI MORZA – RYBAKÓW JEST INNE NIŻ NA LĄDZIE. CHŁÓD A I FALA CZĘSTO ZALEWA RYBAKÓW TO I WRACAJĄ NA LĄD CZĘSTO PRZEMOCZENI I DOPIERO W CHAŁUPIE MOGĄ SIĘ OGRZAĆ.
LEWA RYCINA – LODŹ RYBACKA STOI W DRYFIE A RYBACY PILNUJĄ SIECI A GDY NASTANIE ŚWIT SIECI ZOSTANĄ WYCIĄGNIĘTE. CZY BĘDZIE RYBA?
TEGO NIE WIEDZĄ. BYWA ZE SIEĆ ZOSTANIE PODARTA PRZEZ DUŻE RYBY.
PRAWA RYCINA – SKROMNA, POKAZUJĄCA WALKĘ KUTRA ZE ŻYWIOŁEM. RYCINA POKAZUJE KUTER OKOŁO DZIESIĘCIU METRÓW. SILNIK SPALINOWY O MOCY DWUDZIESTU KILKU KONI MECHANICZNYCH A ZAŁOGA SIEDZI W CIASNEJ STERÓWCE MYŚLĄC BY DOPŁYNĄĆ DO MACIERZYSTEGO PORTU.
JA DOSKONALE ROZUMIEM I PRZYJMUJE DO WIADOMOŚCI, ŻE TEMAT STARY. STARY JAK I JEGO AUTOR. – ALE MOŻE TROCHĘ W INNEJ FORMIE JEST!!!
JEST, – POKAZANE SĄ RYCINY. CHCIAŁBYM POKAZAĆ ŻYWIOŁ –
ŻYWIOŁ, – MORZE, GDY JEST ROZGNIEWANE!!!
I GDY RAZEM Z WIATREM – A I MORZE – W SZALEŃCZYM TAŃCU!!!
TAŃCU ZAMIENIAJĄ ŚWIAT W CHAOS!!!
CHAOS, PRZYPOMINAJĄCY KONIEC ŚWIATA. POKAZAĆ TO PIĘKNO?
PIĘKNO W KOLORACH, POKAZAĆ TO GROŹNE, A I TO PIĘKNO ŻYWIOŁU.
ŁÓDŹ RYBACKA W DRODZE DO MACIERZYSTEJ PRZYSTANI
Trochę doszło do mojego skromnego świata – świata „MORZU i RYBAKACH”. Sam się zastanawiam? Czy kiedyś w moim morskim święcie będzie jakiś inny temat?
Wiem – ze trudno zmienić swoje nawyki, ale musze – by nie stać się nudziarzem.
TA RYCINA TO PRA -DZIADEK DZISIEJSZEGO KUTRA RYBACKIEGO POD ŻAGLAMI.
Widzimy przemiany zmiana formacji budowy statku rybackiego. Boczna rycina pokazuje nam wielką lodź rybacką ale już, ze zamkniętym pokładem, nawet widzimy pokładowy kokpit w którym rybak pro-wadzi tenże kuter.
Również kuter rybacki z ożaglowaniem typowym dla tego
Typu statku. Statek ten nie
Posiada pędnika mechanicznego
Chociaż widzimy ze na pokładzie są skromne luki to kubryk a i ładownia. Można powiedzieć że były to bardzo dzielne statki. Praca na tych statkach w czasie połowów i złej pogody rybacy pracowali na kolanach. Ponieważ nadburcia tych kutrów były niskie
To i łatwo można było wylecieć za burtę. Ciężka praca.
Powiedziałem ciężka praca? Ale w Polsce ciężka jest tylko górnictwo,
A i nie bezpieczna a i brudna a i małe pieniądze, ach można wymieniać wielka głupotę którą pozostawiło PRL. A czy tenże rybak pracuje tak jak poseł? Nie! Jego praca jest bardziej nie bezpieczna. Pracuje dzień, noc, deszcz, śnieżyca w sztormie. A i jego odpoczynek nie jest unormowany. Rybak ma – ma nie pracować lecz harować. Powiedziałbym inaczej bardziej obrazowo, lecz proszę się domyśleć co chciałem powiedzieć.
ZIMA – ZIMA I PORA SZTORMÓW. TOTEŻ WSPANIALI RYBACY
RYBACY CI, KTÓRZY WYCHODZĄ W MORZE NA SWOICH ŁODZIACH.
ŁODZIACH I POŁAWIAJĄ RYBĘ NA PRZYBRZEŻNYCH ŁOWISKACH.
ŁOWISKACH, KTÓRE I TE BYWAJĄ ZDRADLIWE DLA TYCH WSPANIAŁYCH.
WSPANIAŁYCH LUDZI MORZA – RYBAKÓW MORSKICH, BO I BYWA
BYWA, ŻE NIE JEDNA LODŹ RYBACKA I JEJ ZAŁOGA NIE POWRÓCI
POWRÓCI DO MACIERZYSTEJ PRZYSTANI A PRZECIEŻ BYŁO WIDAĆ……….
WIDAĆ BYŁO BRZEG OJCZYSTY, LECZ DLA NICH BYŁO TO ICH OSTATNIE.
OSTATNIE SPOJRZENIE NA OTACZAJĄCY ŚWIAT I ICH.
ICH WYCIĄGNIĘTE RAMIONA KU NIEBU ŻEGNAJĄCE.
ŻEGNAJĄCE ŚWIAT SZTORMU, CHŁODU I MORZA – A JAK?
JAK DŁUGO TRWA CZAS? PRZEJŚCIA PROGU TEGO ŚWIATA?
CHWILA? WIECZNOŚĆ? CZAS – CZASU TYLKO – TYLE BY.
BY WSPOMNIEĆ CAŁE SWOJE ŻYCIE?
Kiedyś za PRL-u i gdy tak hołdowano górników to oczywiście wszędzie ich pokazywano. No nie jako. Nie ważne ale były dla nich urządzane imprezy a i wycieczki. Byłem parowcu no i przyjechali górnicy. Oczywiście z orderami. a nam tłumaczono ze to oni są tymi którzy budują urojony socjalizm i to oni są tymi którzy walczą z imperializmem.
Po wyjściu statku w morze a i trochę kiwało. To co im tak smakowało, musieli się dzielić z Neptunem. Wiec a był ktoś z komitetu partyjnego który poszedł do kapitana by statek rybacki wracał do portu. Po czasie postoju statku rybackiego w porcie powoli zaczęli dochodzić górnicy do siebie. No i na zakończenie tejże imprezy delegat górników palną jakąś głupotę miało to być podziękowanie za imprezę. Ale na zakończenia jego socjalistycznego, ach co to było za przemówienie o planie o walce z Kim? Ostatnie jego zdanie było takie.
Wieta towarzysze ja taka waszą robotę to dubce, bo ide na szychtę a po szychcie to mom takie życie ze wom nawet się nie śniło. Może i prawda.
Może ktoś poczuje się urażony ale – moja matka mając czternaście lat tez pracował w kopalni i ojciec również.
Odszedłem od tematu a przecież nasz temat to MORZE I LUDZIE MORZA.
Mówiąc o ludziach morzach mówię o rybakach morskich. Nie mówię o wojakach a to z powodu że nie znam się na tym a i jakieś tajemnice tylko nie wiem przed kim. Moje prymitywne ryciny pokazują prace na statkach rybackich a i ich spotyka śmierć na morzu. Chociaż gdy giną rybacy to się o tym mało albo wcale nie mówi. I to mnie boli, rybacy morscy uznawani są u Jako balast
MAŁA ZMIANA TEMATU? NIE LECZ INNY CZAS INNE STATKI RYBACKIE Z MINIONEGO WIEKU SA TO STATKI JUŻ PAROWCE A I WYCHODZILI NA DALEKIE MORZA I NA DALEKI OCEAN, NA Arktykę. CHODZILI [POWIEDZIANE „CHODZILI”]. NIE, NIE POMYLIŁEM SIĘ STATEK RYBACKI NIE PŁYWA A „CHODZI, MÓWI SIĘ ZE WYCHODZI Z PORTU. OBOK RYCINA POKAZUJE NAM STATEK Z PRZEŁOMU NO IXX I XX-u. CHCIAŁBYM ZWRÓCIĆ UWAGĘ NA ARCHITEKTURĘ TEGO STATKU. WIDZIMY ZE MOSTEK KAPITAŃSKI ZNAJDUJE W CZĘŚCI RUFOWEJ A I KOMIN JAKOŚ DZIWNIE USTAWIONY PRZED MOSTKIEM – NIE JEST TO POMYŁKA. NO ROZUMIEM ZE TA RYCINA NIE PRZEMAWIA JAKOŚ DO NAS? DODAM ZE TEN TYP STATKU TO LUGROTRAWLER
I NA NASZEJ RYCINIE JEST POKAZANE ŁOWISKO, GDZIEŚ W ODDALI WIDZIMY INNE STATKI RYBACKIE. A TA RYCINA OBOK POKAZUJE NAM PIĘKNY TRAWLER RYBACKI NA TAKICH WSPANIAŁYCH A I MOGĘ POWIEDZIEĆ BYŁEM, DZIELNYCH STATKACH MIAŁEM TO SZCZĘŚCIE I POZNAĆ ROMANTYZM ABC. MORZA, POZNAĆ CO TO JEST ŻYWIOŁ? NO I CIĘŻKA PRACA WSPANIAŁYCH LUDZI MORZA RYBAKÓW.
MOŻLIWIE ZE NIE JEST NAM ZNANA PRACA RYBAKÓW MORSKICH A SZKODA? OBOK NA RYCINIE JEST POKAZANY STATEK RYBACKI KTÓRY I W NASZEJ FLOCIE BYŁY. WSPOMNIAŁEM ZE STATKI TE BYŁY DZIELNE – MIAŁEM NA MYŚLI ICH DZIELNOŚĆ NA MORZU. PŁYWALNOŚĆ W SZTORMACH A I W OKOWACH LODU GDY TE NASZE STATKI PŁYWAŁY GDZIEŚ WOKOŁO ISLANDII. NO TAM TO JUŻ I STATEK RYBACKI I JEGO WSPANIAŁA ZAŁOGA TO BYLI WSPANIALI I DZIELNI LUDZIE. LUDZIE Z CHARAKTEREM A I PEWNIE Z DAWKĄ MIŁOŚCI DO ŻYWIOŁU. BYWAŁO ZE KTOŚ PRZYSZEDŁ NA TAKI STATEK I PO PIERWSZY DOJŚCIU DO PORTU – NIE WAŻNE CZY BYŁ TO PORT OBCY CZY MACIERZYSTY PORT PO PROSTU UCIEKAŁ. NA STATKU RYBACKIM NIEMA MIEJSCA NA WYMOCZKÓW – TO MUSZĄ BYĆ CHŁOPY.
MOŻE PARĘ SÓW NA TEMAT TYCH WSPANIAŁYCH STATKÓW RYBACKICH. MNIE OSOBIŚCIE JEST PRZYKRO ZE TAK MAŁO WIDZIMY NA OBRAZACH RYBACKIE STATKI
MOŻLIWE ZE ARTYŚCI NIE- DOSTRZEGAJĄ W TYCH – TEJ MAŁEJ DAWKI ROMANTYZMU.
TAK – WIDZIMY CZĘSTO WSPANIAŁE OBRAZY NA KTÓRYCH WIDZIMY ŻAGLOWCE, JAKIEŚ OKRĘTY. ALE MAŁO OGLĄDAMY OBRAZY LUDZI MORZA – RYBAKÓW. A SZKODA ŻE NADEJDZIE CZAS GDY W OGÓLE ARTYŚCI ZAPRZESTANA ZAWRACAĆ SOBIE SWOJE WSPANIALE GŁOWY CIĘŻKĄ PRACĄ RYBAKÓW A I TE ICH STATKI KTÓRE BYWAJĄ ZANIEDBANE. NO TUTAJ MOJA UWAGA – TE STATKI NIE SA ZANIEDBANE, LECZ CZASU NIE MA BY MALOWAĆ ICH, JAK TO CZYNIĄ STATKI HANDLOWE I WOJENNE. STATEK RYBACKI MA NIE WYGLĄDAĆ LECZ ŁOWIEC RYBĘ. DODAM ZE I WARUNKI NA TYCH W MOIM MNIEMANIU ROMANTYCZNYCH STATKACH BYŁY – MOŻE POWIEM TROCHĘ PODOBNE DO WARUNKÓW STARYCH ŻAGLOWCÓW. GDZIE NIE DLA WSZYSTKICH STARCZAŁO KOJI, A I MESY, ZAŁOGA ZJADAŁA POSIŁKI GDZIEŚ NA POKŁADZIE OBOK KUCHNI, GDZIEŚ W „KORYTARZYKU”. ROMANTYZM?
JAK DLA KOGO? DLA MNIE
BYŁO TO ROMANTYZM. PONIEWAŻ MARZYŁEM O PRACY NA MORZU. ALE LOS NIE POZWALAŁ. A WSZYSTKO DLATEGO ZE PRZYPADKOWO URODZIŁEM SIĘ W BELGII A MY ŻYJĄC W PRL. BYLIŚMY OSTRZEGANI PRZED TYM STRASZNYM A I UROJONYM IMPERIALIZMEM PRZEZ TYCH KTÓRZY – DZISIAJ SĄ
KOCHANKAMI TEGO IMPERIALIZMU. NAWET MÓGŁBYM PODAĆ JAKI SIĘ TACY „WABIĄ” SA I TACY ZE ZMIENILI SWOJE NAZWISKA. A JA DZIECIĘ IMPERIALIZMU NIE MOGŁEM BYĆ RYBAKIEM NIE MIAŁEM PRAWA WYJŚĆ W MORZE.
UWAGI NO I NA ZAKOŃCZĘ POKAZANIA RYCIN
KTÓRE GDZIEŚ TAM SĄ W PIWNICY I
OCZEKUJĄ UPORZĄDKOWANIA PIWNICY.
RYCIN BYŁO OKOŁO 300 SZTUK. JEDYNIE SZEŚĆ JEST W OSTENDZIE I KILKA
UWAGI KOŃCOWE.
DZIĘKUJĘ SZANOWNEJ PANI EWIE SORN ZA WSPÓŁUDZIAŁ.
WSPÓŁUDZIAŁ W NAPISANIU WSPOMNIEŃ RYBAKA.
RYBAKA KTÓRY MA TRUDNOŚCI Z „POLSZCZYZNĄ”.
DZIĘKUJĘ SZANOWNEJ PANI EWIE SORN ZA UDUCHOWIENIE
UDUCHOWIENIE DIALOGU – MIEDZY.
MIEDZY – BOGINIĄ, MORZEM I RYBAKIEM.
DZIĘKUJĘ PANI EWIE ZA WSPÓLNE NAPISANIE.
NAPISANIE NASZEGO WSPÓLNEGO TEMATU.
POD TYTUŁEM =========?.
„ PAMIĘTNIK STAREGO RYBAKA”
Ewa Sorn
Autor tekstu i grafiki: Marian Rodak
Współpraca: Ewa Sorn