Jachtem motorowym nazywamy jednostkę pływającą której głównym napędem jest silnik mechaniczny.
Jachty motorowe możemy podzielić według licznych kryteriów, Franciszek Haber w swoim “Podręczniku Sternika i Starszego Sternika” proponuje m.in następujące podziały:
Podział ze względu na sposób utrzymywania się na wodzie podczas ruchu na:
jachty wypornościowe (zdj. 1) i jachty ślizgowe (zdj. 2)
Podział jachtów ze względu na AKWEN PŁYWANIA:
– śródlądowe
– przybrzeżne
– morskie
– oceaniczne
Mamy również ważny podział jachtów motorowych ze względu na kategorie projektowe – jachty sprzedawane na terenie UE spełniać muszą techniczne wymagania dla rekreacyjnych jednostek pływających określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca 2003r. (z późniejszymi zmianami) w sprawie zasadniczych wymagań dla rekreacyjnych jednostek pływających, w wyniku czego każdy jacht motorowy jest kwalifikowany do jednej z wymienionych poniżej kategorii projektowych. Kwalifikacja “rekreacyjnych jednostek pływających” nie dotyczy jachtów budowanych indywidualnie, replik historycznych, jachtów regatowych itp. jest jednak pewną metodę podziału z uwagi na obszar i warunki pływania.
1. Kategoria A – OCEANICZNA – jednostki zaprojektowane do dalekich rejsów, w warunkach wiatru silniejszego niż 8°B (stopni w skali Beauforta) i przy fali o wysokości znaczącej przekraczającej 4 m; jednostki te są w znacznym stopniu samowystarczalne;
2. Kategoria B – PEŁNOMORSKA – jednostki zaprojektowane do rejsów pełnomorskich, w warunkach wiatru o sile do 8°B włącznie i przy fali o wysokości znaczącej do 4 m włącznie;
3. Kategoria C – PRZYBRZEŻNA – jednostki zaprojektowane do rejsów po wodach przybrzeżnych, dużych zatokach, zalewach, jeziorach i rzekach, w warunkach wiatru o sile do 6°B włącznie i przy fali o wysokości znaczącej do 2 m włącznie;
4. Kategoria D – NA WODY OSŁONIĘTE – jednostki zaprojektowane do rejsów na małych jeziorach, rzekach i kanałach, w warunkach wiatru o sile do 4°B włącznie i przy fali o wysokości znaczącej do 0,5 m włącznie.
Podział ze względu na zabudowę pokładu na:
jachty kabinowe (zdj. 3) i jachty otwarte (bezkabinowe) (zdj. 4)
Podział ze względu na zastosowanie na:
jachty wyścigowe (ślizgacze), jachty sportowe, jachty turystyczne.
Podział ze względu na usytuowanie silnika na:
jachty z silnikami stacjonarnymi (wbudowanymi) (zdj. 5) i jachty z silnikami przyczepnymi (zdj. 6)
Podział jachtów motorowych ze względu na rodzaj pędnika na:
śrubowe (zdj. 7) i strugowodne (zdj. 8)
Podział ze względu na rodzaj źródła energii na:
spalinowe (olej napędowy, benzyna, metanol), elektryczne (akumulatory, baterie słoneczne)
Podział ze względu na rodzaj materiału, z którego jacht został zrobiony, na:
drewniane – z różnych rodzajów drewna: dąb, jesion, świerk, jodła, mahoń, tek i inne szlachetne rodzaje drewna,
sklejkowe – różne rodzaje sklejki wodoodpornej,
fornirowe – łuszczyna szlachetnych rodzajów drewna,
metalowe – stal, stopy aluminium, głównie jachty morskie, (zdj. 9)
laminatowe (kompozytowe) – to mata bądź tkanina z włókna szklanego, węglowego, borowego, nasączona żywicami szybkoutwardzalnymi (poliestrowe, epoksydowe), (zdj. 10)
gumowe – tkaniny z plastomerem i elastomerem
Niezależnie od użytych materiałów stosowane są konstrukcje szkieletowe (zdj. 11) lub konstrukcje skorupowe (zdj. 12)
Konstrukcje szkieletowe to głównie kadłuby drewniane, a skorupowe to kadłuby laminatowe.
Rozróżniamy również kadłuby łodzi motorowych z pokładem ciągłym, pokładem częściowym lub bez pokładu.
Oprócz sztywnych konstrukcji kadłuba występują konstrukcje hybrydowe, stanowiące połączenie konstrukcji sztywnej i elastycznej. Pływaki wypełnia się gazem lub pianką. (zdj. 13)
Podstawowe elementy budowy łodzi motorowych:
MORSKI JACHT MOTOROWY
1 – dziób, 2 – rufa, 3 – pokład dziobowy, 4 – śródokręcie, 5 – burta, 6 – kokpit,
7 – nadbudówka (kabina), 8 – sterówka, 9 – okno (iluminator),
10 – kosz dziobowy, 11 – handreling, 12 – listwa odbojowa (odbojnica)
ŚRÓDLĄDOWA ŁÓDŹ MOTOROWA
1 – uchwyt dziobowy, 2 – uchwyt rufowy, 3 – dno, 4 – pawęź, 5 – kokpit,
6 – burta, 7 – dźwignia przepustnicy (manetka), 8 – koło sterowe (szturwał),
9 – falszburta, 10 – listwy odbojowe, 11 – knaga, 12 – pokład
Autor: Marek D. Ostasz
źródło: Franciszek Haber
“Podręczniku Sternika i Starszego Sternika”