13 grudnia 1577 roku sir Francis Drake, jeden z najsłynniejszych żeglarzy w historii, wyruszył z portu Plymouth w Anglii na czele floty pięciu statków, w skład której wchodził jego flagowy okręt Pelican (później przemianowany na Golden Hind). Zespół liczył 150 żeglarzy i miał przed sobą niezwykłą misję: odbyć podróż dookoła świata. Było to wyzwanie pełne przygód, niebezpieczeństw oraz celów geograficznych i militarnych, które wpisały się w epokę wielkich odkryć geograficznych.
Ekspedycja sir Francisa Drake’a, trwająca od 13 grudnia 1577 roku do 26 września 1580 roku, była jednym z najbardziej spektakularnych osiągnięć w historii żeglugi. Trzyletnia podróż, zakończona sukcesem, uczyniła Drake’a drugim człowiekiem, który opłynął Ziemię, po Ferdynandzie Magellanie i jego załodze. Jednak w przeciwieństwie do Magellana, Drake powrócił do ojczyzny jako bohater, dowodząc tym samym swojej niezwykłej determinacji, umiejętności nawigacyjnych oraz zdolności adaptacyjnych w najtrudniejszych warunkach.
Francis Drake – odkrywca i mistrz nawigacji
Podczas swojej wyprawy Drake przemierzał wody Atlantyku, żeglował przez zdradliwą Cieśninę Magellana, eksplorował rozległe obszary Pacyfiku oraz dotarł do Oceanu Indyjskiego, zanim powrócił do Anglii przez Ocean Atlantycki. Jego precyzyjna nawigacja i umiejętność pokonywania nieznanych wód pozwoliły na dokładne sporządzenie map, które stały się nieocenionym źródłem wiedzy dla przyszłych żeglarzy.
Drake odkrywał nowe lądy, w tym zachodnie wybrzeże Ameryki Północnej, gdzie rościł sobie prawa do ziem nazwanych przez niego Nowym Albionem (obecna Kalifornia) w imieniu królowej Anglii. Okrętował się również w regionach, które do tej pory były jedynie mglistą wizją na mapach, przyczyniając się do wzbogacenia europejskiej wiedzy geograficznej. W jednym z etapów swojej podróży Drake zacumował w wybrzeżach dzisiejszych Filipin, gdzie wymieniał towary z lokalnymi plemionami.
el Draque – Drake korsarz w służbie angielskiej królowej
Podróż Francisa Drake’a miała również kluczowy wymiar polityczny i militarny. Królowa Elżbieta I, mimo oficjalnego pokoju z Hiszpanią, potajemnie wspierała korsarstwo wymierzone w to potężne imperium kolonialne. Drake, znany z odwagi i bezwzględności, idealnie wpisywał się w tę strategię. Podczas wyprawy atakował hiszpańskie osady i przechwytywał ich statki pełne złota, srebra, przypraw i innych cennych towarów. Jednym z najbardziej spektakularnych sukcesów było zdobycie galeonu Nuestra Señora de la Concepción (nazywanego przez Anglików Cacafuego), wypełnionego srebrem i innymi kosztownościami. Łup Drake’a po tym zwycięstwie szacowano na równowartość kilkuletniego budżetu Korony Angielskiej.
Francis Drake był także mistrzem strategii. Aby uniknąć hiszpańskiego pościgu, obrał mniej znane trasy, w tym podróż przez Pacyfik – trasę rzadko uczęszczaną przez żeglarzy tamtych czasów. Jego sukcesy nie tylko wzbogaciły Anglię, ale także znacząco osłabiły Hiszpanię, przyczyniając się do zaostrzenia rywalizacji między tymi dwoma państwami.
Sukces i uznanie
Powrót Drake’a do Anglii był triumfalny. Jego okręt Golden Hind, który wcześniej nosił nazwę Pelican, stał się symbolem angielskiego ducha morskiego. Na jego pokładzie królowa Elżbieta I w 1581 roku osobiście pasowała Drake’a na rycerza, co było wydarzeniem bez precedensu, podkreślającym jego zasługi dla korony.
W ciągu całej wyprawy Drake nie tylko wzbogacił Koronę, ale także zasiał ziarno morskiej potęgi Anglii, która wkrótce miała stać się dominującym imperium na świecie.
Znaczenie wyprawy Francisa Drake’a 1577-1580
Podróż Drake’a miała ogromny wpływ na przyszłość żeglugi i nawigacji. Udowodniła, że Ziemia jest możliwa do opłynięcia przez jednostki małe, ale dobrze dowodzone. Wyprawa przyczyniła się do rozszerzenia angielskich wpływów morskich i zapoczątkowała erę angielskiej potęgi na morzach, która osiągnęła szczyt w XVII wieku.
Jednocześnie ekspedycja Drake’a miała dalekosiężne konsekwencje polityczne, zaogniając relacje z Hiszpanią i torując drogę do wielkich konfliktów, takich jak słynna bitwa z hiszpańską Wielką Armadą w 1588 roku, w której Drake odegrał kluczową rolę jako wiceadmirał.
Jego podróż była nie tylko spektakularnym osiągnięciem żeglarskim, technicznym i logistycznym, ale także inspiracją dla pokoleń żeglarzy, którzy widzieli w niej dowód na nieograniczone możliwości człowieka na morzu. Jeśli fascynują Cię żeglarskie historie i pragniesz otaczać się ich duchem na co dzień, sprawdź marynistyczne dekoracje i prezenty dla miłośników morskich przygód w naszej ofercie.
Wyprawa Drake’a była kamieniem milowym nie tylko w żegludze, ale również w polityce i wojskowości tamtych czasów. Wysokie zyski z korsarstwa finansowały kolejne ekspedycje oraz wzmacniały angielską pozycję w rywalizacji z Hiszpanią. Powrót Drake’a w 1580 roku był wielkim triumfem – tytuł szlachecki nadany przez monarchinię podkreślił jego zasługi dla korony.
Drake stał się bohaterem narodowym, symbolem angielskiego ducha morskiego oraz inspiracją dla kolejnych pokoleń odkrywców. Jego podróż wyznaczyła nowe granice w nawigacji i odkryciach geograficznych, przyczyniając się do rozwoju kartografii i wiedzy o świecie. Jednocześnie działania Drake’a na morzu pogłębiły konflikt między Anglią a Hiszpanią, co kilka lat później doprowadziło do słynnej bitwy z hiszpańską Wielką Armadą, w której Drake odegrał kluczową rolę jako wiceadmirał.
W 1581 roku, po triumfalnym powrocie z pierwszej angielskiej wyprawy dookoła świata, sir Francis Drake został uhonorowany przez królową Elżbietę I tytułem szlacheckim. Ceremonia odbyła się na pokładzie jego słynnego okrętu Golden Hind, który cumował na Tamizie jako symbol sukcesu i potęgi morskiej Anglii. Pasowanie na rycerza było wyrazem uznania dla jego osiągnięć jako żeglarza, odkrywcy i korsarza, który znacząco wzbogacił angielską koronę kosztem Hiszpanii. Warto wspomnieć, że w ceremonii uczestniczył również francuski ambasador, co miało podkreślić rosnące wpływy Anglii na arenie międzynarodowej.
Drake – polityk i dowódca
Drake był nie tylko żeglarzem i korsarzem, ale także człowiekiem o zdolnościach politycznych i organizacyjnych. Po zakończeniu swoich wielkich podróży morskich, objął funkcję burmistrza Plymouth w latach 1581–1582. Jako burmistrz przyczynił się do rozwoju portu, który wkrótce stał się jednym z kluczowych punktów angielskiej potęgi morskiej. Był również posłem do Parlamentu, co pozwoliło mu aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu polityki morskiej Anglii.
Dowództwo podczas walk z Wielką Armadą
W 1588 roku, kiedy Hiszpania próbowała zdobyć przewagę nad Anglią, wysyłając swoją potężną Wielką Armadę, sir Francis Drake odegrał kluczową rolę w jej pokonaniu. Jako wiceadmirał floty angielskiej, walczył u boku lorda Charlesa Howarda. Drake zasłynął z niezwykłej odwagi i strategii, które przyczyniły się do rozproszenia hiszpańskiej floty. Legenda głosi, że w przeddzień bitwy spokojnie grał w kręgle na brzegu, deklarując, że „zdąży skończyć grę, zanim Hiszpanie dotrą do wybrzeża”. W rzeczywistości był niezwykle zapobiegliwym dowódcą, który pomógł Anglii umocnić swoją dominację morską.
Ostatnia wyprawa i śmierć admirała Drake’a
W 1595 roku sir Francis Drake wyruszył na kolejną ekspedycję do Indii Zachodnich, aby ponownie zaatakować hiszpańskie posiadłości i odnowić sukcesy swoich wcześniejszych podróży. Współdowodził wyprawą wraz z Johnem Hawkinsem, ale przedsięwzięcie okazało się katastrofą. Hiszpanie byli lepiej przygotowani, a choroby, w tym zapewne dyzenteria, zdziesiątkowały załogę.
28 stycznia 1596 roku, w wieku około 55 lat, Drake zmarł na pokładzie swojego statku w pobliżu Panamy. Zgodnie z morską tradycją, jego ciało zostało pochowane na morzu w pełnej zbroi, zamknięte w ołowianej trumnie. Trumna została opuszczona na dno u wybrzeży Portobelo, co do dziś pozostaje przedmiotem poszukiwań zarówno historyków, jak i poszukiwaczy skarbów.
Dziedzictwo
Sir Francis Drake pozostaje jedną z najbardziej ikonicznych postaci w historii Anglii. Jego osiągnięcia jako żeglarza i dowódcy miały kluczowe znaczenie dla rozwoju brytyjskiej potęgi morskiej. Drake był uosobieniem ducha odkrywczości i odwagi, który napędzał epokę wielkich odkryć geograficznych. Jego słynny Golden Hind przez wiele lat był wystawiany jako symbol angielskiego sukcesu, inspirując kolejne pokolenia żeglarzy i odkrywców.
Drake nie pozostawił po sobie żadnych osobistych zapisków, przez co większość informacji o jego życiu pochodzi od współczesnych mu osób. Dwukrotnie żonaty, nigdy nie miał dzieci, co sprawiło, że jego majątek po śmierci przeszedł na krewnych. Był niewątpliwie jednym z najbogatszych ludzi swojej epoki, co zawdzięczał łupom zdobytym podczas korsarskich wypraw.
Bohater czy złoczyńca?
Jego pozycja społeczna była jednak kontrowersyjna. Dla wielu Anglików, w tym królowej Elżbiety I, był bohaterem i symbolem narodowej dumy. Arystokraci natomiast często patrzyli na niego z pogardą, uważając go za „człowieka znikąd”, który dzięki fortunie i wojennym sukcesom zdobył niezasłużone miejsce wśród elit.
Dla jednych Drake pozostaje wielkim odkrywcą, korsarzem i żeglarzem, który przyczynił się do powstania angielskiej potęgi morskiej. Dla innych jest piratem i handlarzem niewolników, którego działania, takie jak masakra na wyspie Rathlin, rzucają cień na jego dziedzictwo. Nie można jednak zaprzeczyć, że Drake był jednym z największych żeglarzy swoich czasów, który na zawsze wpisał się w historię morskich podbojów.