Legendarny kapitan Krzysztof Baranowski to jeden z najsłynniejszych polskich Żeglarzy – pierwszy Polak, który samotnie opłynął jachtem Przylądek Horn oraz dwa razy samotnie opłynął kulę ziemską. Twórca legendarnej „Szkoły Pod Żaglami”, orędownik budowy polskich żaglowców, kapitan barkentyny „Pogoria” oraz inicjator budowy i pierwszy kapitan brygu „Fryderyk Chopin”, autor licznych książek żeglarskich, dziennikarz, nauczyciel…
Pierwsze kroki w żeglarstwie Krzysztof Baranowski stawiał na początku lat 50-tych ubiegłego wieku w sekcji żeglarstwa wrocławskiego AZS-u. W 1958 odbywa pierwszy rejs na s/y Krzyż Południa pod dowództwem kpt. Sławomira Janickiego, rok później otrzymuje stopień sternika morskiego (jednym z egzaminatorów jest Ludomir Mączka). W roku 1960, po rocznej wędrówce autostopem po USA i Kanadzie (opis tej podróży zawarty jest w debiucie książkowym Hobo (1965)), przyszły kapitan podejmuje pracę instruktora żeglarstwa w Centralnym Ośrodku Żeglarstwa PZŻ w Trzebieży, żegluje na jachtach Joseph Conrad, Generał Zaruski, Merkury i zdobywa staż potrzebny do uzyskania kolejnych stopni żeglarskich.
30 sierpnia 1960 Krzysztof Baranowski rozpoczyna pierwszy rejs kapitański w stopniu sternika morskiego, na jachcie Jaskółka, po Zalewie Szczecińskim, z Trzebieży do Trzebieży przez Szczecin i Wicko. W roku 1965 otrzymuje stopień jachtowego kapitana żeglugi wielkiej (patent nr 273) – jednym z egzaminatorów jest kpt. Bolesław Kowalski.
Jak sam Krzysztof Baranowski mówi, został kapitanem, ponieważ… nigdy nie lubił gotować, a w szczególności na jachtach a szybko zorientował się, że jedyną osobą na pokładzie, która nie musi gotować, jest zgodnie z polską tradycją – kapitan. Jak na ironię, swój pierwszy wielki rejs dookoła Ameryki Południowej odbył na jachcie „Śmiały” w charakterze kucharza – wyprawa wokół Ameryki Południowej (1965-1966 r.) rejs, zorganizowany przez Polskie Towarzystwo Geograficzne, pod dowództwem kpt. Bolesława Kowalskiego. W składzie załogi znaleźli się się m. in. Jerzy Knabe, Krzysztof Baranowski oraz Ludomir Mączka.
Po powrocie, w 1968 Krzysztof Baranowski zgłosił w Polskim Związku Żeglarskim propozycję wysłania reprezentanta Polski na Transatlantyckie Regaty Samotnych Żeglarzy (OSTAR 1972), wśród 15 kapitanów znalazła się również jego kandydatura. Po półrocznych eliminacjach udało mu się wygrać – specjalnie na te regały, z inicjatywy kapitana Baranowskiego został zbudowany jacht „Polonez” – dwumasztowy kecz 14 m długości, 80 m kwadratowych powierzchni żagla. 17 czerwca 1972 Krzysztof Baranowski ukończył regaty na 12 miejscu pokonując trasę z Wielka Brytanii do Newport (Stany Zjednoczone) w 30 dni, po czym odbył dalszą samotną drogę dookoła świata drogą na Horn.
W 1973 kapitan Krzysztof Baranowski okrążył Przylądek Horn i jako 9 w historii wpisał się na ekskluzywną listę samotnych żeglarzy, którzy opłynęli świat w Ryczących Czterdziestkach.
Krzysztof Baranowski był pierwszym Polakiem, który przebył tę trasę samotnie. Władysław Wagner, czyli pierwszy Polak, który opłynął świat także drogą na Horn, nie płynął samotnie, natomiast Leonid Teliga opłynął świat samotnie, ale trasą łatwiejszą, przez Kanał Panamski. Krzysztof Baranowski w ciągu 272 dni pokonał 35 424 mil morskich na trasie Newport – Kapsztad – Hobart (Tasmania) – Stanley (Falklandy) – Plymouth. Opłynął m.in. przylądki Dobrej Nadziei, Leeuwin i Horn. Rejs zakończył się 24 czerwca 1973 roku.
Jako jedyny dotychczas Polak kapitan Baranowski odbył rejs dookoła świata po raz drugi, również samotnie, ale w przeciwnym kierunku (2 październik 1999 – 30 sierpień 2000) na jachcie Lady B. Rozpoczął i zakończył rejs w portugalskim porcie Vilamoura, przepłynął 24 tys. mil morskich trasą równikową, zawijając do 20 portów, m.in. przez Wyspy Kanaryjskie, Karaiby, Kanał Panamski, Tahiti, Australię, Seszele, Morze Czerwone i Śródziemne.
Kapitan Baranowski był również inicjatorem budowy dwóch żaglowców rejowych: STS „Pogoria” oraz STS „Fryderyk Chopin”, którymi dowodził.
Od roku 1977 kapitan Baranowski pracował w telewizji polskiej, gdzie prowadził programy dla dzieci i młodzieży promujące żeglarstwo – namówił prezesa TV na budowę dużego jachtu dla młodzieży o specyficznym ożaglowaniu – trzymasztową barkentynę o długości 47 metrów. Po raz pierwszy w polskim przemyśle stoczniowym zbudowano statek rejowy, w 1980 została zwodowana „Pogoria” o powierzchni ożaglowania 1000 m kwadratowych przeznaczona dla rejsów szkolnych. W pierwszych wyścigach Operacji Żagiel 1980 berganyna STS „Pogoria” okazała się najszybszym żaglowcem w swojej klasie. Kapitan Baranowski prowadził „Pogorię” w regatach „Tall Ships’ Races 80” i w rejsie z naukowcami PAN na Antarktydę.
Krzysztof Baranowski jest również pomysłodawcą i założycielem Szkoły pod Żaglami, którą jako kapitan poprowadził w latach 1983–1984 na żaglowcu STS „Pogoria”, a w 1992 na żaglowcu STS „Fryderyk Chopin”, który zbudowała jego Fundacja – “Międzynarodowa Szkoła Pod Żaglami”
W roku 1982 kapitan Baranowski, nadal pracując w TV, ogłosił wszystkim 16-latkom w Polsce, że jeżeli ktoś chce się z nim wybrać w rejs po Oceanie Indyjskim musi zaopiekować się starszą osobą, która takiej pomocy potrzebuje – około 2000 młodych ludzi stanęło do wyzwania niosąc pomoc potrzebującym. W rejs popłynęło 30 finalistów konkursu oraz nauczyciele wszystkich przedmiotów. Tak zaczęła funkcjonować Szkoła pod Żaglami, pływająca klasa szkolna liceum ogólnokształcącego.
Sukces Międzynarodowej Szkoły pod Żaglami spowodował, że kapitan Baranowski powołał do istnienia w roku 1989 Fundację pod taką nazwą. W ciągu trzech lat Fundacja “Międzynarodowa Szkoła Pod Żaglami” ze składek społecznych wybudowała żaglowiec, dwumasztowy bryg o długości 55,5 metra i powierzchni ożaglowania 1200 m kwadratowych, który został nazwany STS „Fryderyk Chopin”. Projektantem tego żaglowca, podobnie jak w przypadku STS „Pogorii”, był przyjaciel kapitana Krzysztofa Baranowskiego – polski konstruktor jachtowy, zwany Ojcem polskich żaglowców, inżynier Zygmunt Choreń.
Na przełomie wieków, w latach 1999-2000 kapitan Krzysztof Baranowski popłynąłem jeszcze raz w samotny rejs dookoła świata, tym razem na jachcie 54 stopowym (16,5 m) o nazwie „Lady B.” Rejs rozpoczął się 2 październik 1999, liczył 24 tys. mil morskich trasą równikową tzw. trasą pasatową przez Atlantyk, Kanał Panamski, Południowy Pacyfik, Ocean Indyjski, Morze Czerwone i Śródziemne. Zakończył się 30 sierpnia 2000 w porcie startu, portugalskim Vilamoura.
Za całokształt działalności żeglarskiej (50 lat!) w 2000 roku ekskluzywne Bractwo Wybrzeża – Mesa Kaprów Polskich, przyznało kapitanowi Krzysztofowi Baranowskiemu nagrodą Chwała Mórz i Kaperski Topór Bojowy, którą jak sam mówi ceni sobie najwyżej. Wręczenie Topora odbyło się na pokładzie żaglowca STS Fryderyk Chopin. Bractwo Wybrzeża (Hermandad de la Costa) to międzynarodowa organizacja Żeglarzy, nawiązująca do tradycji flibustierów – powstałego w XVII wieku stowarzyszenia piratów z rejonów Karaibów i Ameryki Łacińskiej, dla wzajemnego wspierania się.
Ponadto kapitan Krzysztof Baranowski został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”, Złotą Odznaką honorową „Zasłużony Pracownik Morza”, Złotą Odznaką Honorowa Gryfa Pomorskiego. Przyznano mu również szczególne nagrody: Rejs Roku – Srebrny Sekstant 1973, Nagroda im. Leonida Teligi za wybitne zasługi w popularyzacji żeglarstwa w Polsce – dwukrotnie: 1980 za cykl programów telewizyjnych propagujących żeglarstwo i za książkę “Dom pod żaglami” oraz w 1984 za książkę “Praktyka oceaniczna”. Uhonorowany został także: Nagrodą Conrada 2000 i Super Kolos 2007.
Kapitan Krzysztof Baranowski jest również znany jako autor niezwykłej kolekcji wydawniczej:
- Hobo, Warszawa, Iskry, 1965 (seria „Naokoło świata”), 1974
- Kapitan kuk, Warszawa, Iskry, 1968, 1973 (seria „Naokoło świata”)
- Polonezem dookoła świata, Warszawa, Książka i Wiedza, 1973, 1974
- Droga na Horn, Warszawa, Iskry, 1974, 1975, 1981, Muza 1995 (seria „Naokoło świata”)
- Wyścig do Newport, Warszawa, Iskry, 1976 (seria „Naokoło świata”)
- Polonez, Warszawa, Sport i Turystyka, 1977
- Żaglem po Ameryce, Warszawa, Wydawnictwo RTV, 1978
- Dom pod żaglami, Warszawa, Iskry, 1980 (seria „Naokoło świata”)
- Praktyka oceaniczna, Warszawa, Sport i Turystyka, 1984
- Szkoła pod żaglami, Warszawa, Iskry, 1987 (seria „Naokoło świata”)
- Zaczynam żeglować, Warszawa, Almapress, 1988, 2002
- Zapiski najemnego żeglarza, Warszawa, Iskry, 1989 (seria: „Naokoło świata”)
- Samotny żeglarz, IPS, 1995
- Drugi raz dookoła świata, Warszawa, Świat Książki, 2003
- Zostań Opti-mistrzem, Warszawa, Almapress, 2004
- Regaty, Warszawa, Almapress, 2007
- Jachting morski, Fundacja Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego, 2011
- Bujanie w morskiej pianie, Fundacja Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego, 2014[7]
- Kapitan jachtowy 2015 Szkoła Żeglarska Jacek Wójcik[8]
- Uczucia oceaniczne 2016 Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego[9]
- Żegluga oceaniczna 2017 Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego
- Żagle na sztalugach, album z komentarzami do malarstwa marynistycznego, Fundacja Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego, 2020
Na koniec polecam Waszej uwadze również film “Kapitan” Kryspina Pluty z 2019 roku
