Wiceadmirał Kazimierz Porębski – twórca floty handlowej i wojennej w II RP, inicjator powołania do życia Stowarzyszenia Bandera Polska będącego protoplastą Ligi Morskiej. Był dowódcą Marynarki Wojennej w latach 1919-1925. 20 stycznia minęła 79 rocznica jego śmierci.
Urodził się w Wilnie w 1872 roku, po ukończeniu szkoły wstąpił do Morskiego Korpusu Kadetów w Sankt. Petersburgu. Służąc w rosyjskiej Marynarce Wojennej Rosji piął się po szczeblach wojskowej kariery, której ukoronowaniem było uzyskanie stopnia kontradmirała. Porębski dowodził okrętami i brygadą pancerników w wojnie rosyjsko-japońskiej. Po ukończeniu szkoły oficerskiej pływał na okrętach różnych klas, głównie na Oceanie Arktycznym, Morzu Ochockim i Morzu Japońskim. Po wyokrętowaniu w 1902 skierowany do stoczniowej komisji nadzoru budowy krążownika „Nowik” w Stoczni Schichaua w Gdańsku. Od 1910 do 1913 pływał na Morzu Bałtyckim i Morzu Północnym by następnie zostać dowódcą brygady pancerników floty czarnomorskiej.
W połowie 1918 został zwolniony ze służby w rosyjskiej Marynarce Wojennej wskutek działalności w polskich organizacjach konspiracyjnych. Pod koniec tegoż roku przyjechał do Warszawy i wkrótce stał się inicjatorem powołania Stowarzyszenia „Bandera Polska”. Była to organizacja mająca, zgodnie z zapisami statutowymi, upowszechniać wiedzę na temat swojej działalności i promować sprawy morskie. W maju 1919 roku ukazał się pierwszy numer miesięcznika „Bandera Polska” będącego oficjalnym organem nowego stowarzyszenia. W pierwszym numerze opublikowano „Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia pracowników na polu rozwoju żeglugi „Bandera Polska”, w którym czytamy, min, że Stowarzyszenie to jako pierwsza i jedyna w tym czasie organizacja społeczno-zawodowa ma na celu rozwój żeglugi, a swoje cele definiowała precyzyjnie w dokumentach założycielskich:
1. „Oświetlenie, z punktu widzenia żeglugi, zadań regulacji rzek, budowy sztucznych dróg wodnych, portów i dojazdów
2. Opracowanie organizacji administracji żeglugi i portów
3. Opracowanie typów statków, najbardziej odpowiednich dla rzek polskich, mechanizmów, doków i urządzeń portowych
4. Szkolnictwo zawodowe, szerzenie oświaty i wiedzy fachowej wśród pracowników żeglugi
5. Opracowanie organizacji obsługi statków i portów
6. Ustalenie i opracowanie terminologii
7. Popularyzacja idei żeglugi i sportu wodnego w szerokich warstwach społeczeństwa” 1
Stowarzyszenie w kolejnych latach swej działalności ewoluowało w kierunku organizacji masowej, w 1920 roku zmieniło nazwę na Liga Żeglugi Polskiej, cztery lata później ponownie zmieniono nazwę, na Ligę Morską i Rzeczną, w 1930 roku ponownie modyfikacji uległa nazwa organizacji, która tym razem brzmiała Liga Morska i Kolonialna. Już pod koniec lat trzydziestych liczyło prawie milion członków będąc drugą pod względem liczebności, po ruchu harcerskim, organizacją społeczną.
Po odzyskaniu niepodległości admirał Porębski przejmował od Niemców urządzenia techniczne na Wiśle. W czasie wojny polsko-bolszewickiej kierował żeglugą wojenną na Wiśle. Na początku 1922 został wyznaczony na stanowisko szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej, utworzonego w miejsce Departamentu dla Spraw Morskich. Z jego inicjatywy powołano flotę Marynarki Handlowej oraz Szkołę Morską w Tczewie, stworzył również plany rozwoju Marynarki Wojennej.
Zmarł 20 stycznia 1933 w Warszawie, pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.
W 1993 roku przed frontem budynku Akademii Morskiej w Gdyni odsłonięto jego pomnik.
Autor: Marek Słodownik
1 A de Luhe, „Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia pracowników na polu rozwoju żeglugi „Bandera Polska”, „Bandera Polska” nr 1/1919, str. 69-73