Ket, slup, jol… a może fregata? - cz. 1

Dzisiaj postaram się przybliżyć typy osprzętu żaglowego, aby każdy z łatwością umiał odróżnić bark od fregaty. Często jest to dość trudne zadanie, szczególnie gdy jednostka stoi w porcie i ma zwinięte żagle. Wyróżniamy jachty jedno- , dwu- i wielomasztowe. Naszą podróż wśród typów osprzętu żaglowego rozpoczniemy od najprostszej konstrukcji czyli od keta.

Ket jest to jednostka o jednym żaglu(widoczny na rys. 1). Żagiel ten jest nazywany grotem i zazwyczaj jest to główny żagiel napędzający jacht. W kecie może być zastosowany dowolny rodzaj ożaglowania( o typach ożaglowania następnym razem). Najpopularniejszym ketem jest mała żaglówka zwana optymistem – jest to klasa regatowa (rys. 2)

Rys. 1 Rys. 2

Następną w hierarchii jednostką jest slup (rys. 3). Dalej jest to jacht jednomasztowy ale posiada już dwa żagle. Patrząc od dziobu (przodu) jest to: fok i grot. Przedstawicielem tej klasy może być omega – również klasa regatowa, często spotykana na jeziorach. (rys.4)

Rys. 3 Rys. 4

Sluter bo tak się nazywa kolejna jednostka posiada jeden maszt ale do ożaglowania dochodzi kolejny żagiel zwany kliwrem (rys. 5). Mamy już trzy żagle : fok, kliwer i grot. Dla ścisłości nazewnictwa maszt możemy nazwać grotmasztem. Kliwer jest to przedni żagiel z rodziny sztaksli. Często zbiór przednich żagli (trójkątnych) nazywamy kliwrami.

Rys. 5

Kuter jest to ostatni przedstawiciel jednostek jednomasztowych. Kuter może nosić dwa typy ożaglowania : bermudzkie i gaflowe. Na pierwszy rzut oka sluter i kuter bermudzki (rys. 6) niczym się nie różni, szczegół tkwi w usytuowaniu masztu. W kutrze maszt jest umieszczony bliżej środka jachtu, natomiast w slutrze maszt jest przesunięty w kierunku dziobu. Dzięki centralnemu usytuowaniu masztu kuter gaflowy (rys. 7) może nieść większą liczbę żagli. Tymi żaglami są : latacz (jest to kolejny przedstawiciel sztaksli – żagli przednich) oraz topsel mieszczący się nad grotem na grotmaszcie.

Rys. 6 Rys. 7

Zdjęcie kutra gaflowego z widocznym topslem

Przechodzimy teraz do jednostek dwumasztowych. Najpopularniejszymi typami osprzętu żaglowego są : jol i kecz. Jak już wspomniałem posiadają dwa maszty, patrząc od przodu – pierwszy maszt jest zwany grotmasztem, natomiast drugi – bezanmasztem. Nazwa bezanmaszt pochodzi od nazwy żagla, który jest na tym maszcie postawiony. Czyli obydwa typy posiadają trzy żagle: fok, grot i bezan. Podstawową różnicą między jolem i keczem polegają na sposobie zamocowania ostatniego masztu. Bezanmaszt na jolu (rys.8) jest zamocowany przed urządzeniem sterującym (rumplem, kołem sterowym), bezan jest stosunkowo mały w porównaniu z grotem. Natomiast w keczu (rys.9) bezanmaszt jest za urządzeniem sterującym – maszt jest przeniesiony bardziej w kierunku dziobu.